Z cyklu: ogarnąć WĘGLOWODANY

Węglowodan węglowodanowi nie równy. Do tej grupy zaliczamy szereg bardzo ważnych do życia człowieka związków organicznych, jak na przykład cukier, skrobię, błonnik i inne substancje pochodzenia roślinnego. Grupa tych związków otrzymała nazwę węglowodanów- dlatego, że wodór i tlen wchodzą w ich skład.

Z węglowodanów powstają w wyniku dalszych przemian różne substancje organiczne, a po przyłączeniu azotu również białka.

Wszystkie węglowodany (cukrowce) - w zależności od ich składu chemicznego można podzielić na trzy duże grupy:

1. Jednocukry, czyli monosacharydy.
2. Dwucukry, czyli bisacharydy.
3. Wielocukry, czyli polisacharydy.

Niektóre narządy, np. mózg, do swojej działalności potrzebują wyłącznie węglowodanów. Z tego względu nasz organizm potrafi sam wyprodukować węglowodany - również z tłuszczów i białka, w przypadku gdy w następstwie określonej diety lub z innych przyczyn dostawa węglowodanów z zewnątrz uległa znacznej redukcji.

Jakkolwiek nasz organizm jest w stanie, w razie konieczności sam wyprodukować węgle - główne źródło energii - powinny być one regularnie dostarczane wraz z pożywieniem z uwagi na to iż zawierają dodatkowo ważne witaminy oraz pierwiastki śladowe, których nasz organizm nie jest w stanie sam wyprodukować. Dotyczy to jedynie węglowodanów złożonych. Cukry proste są pustymi nośnikami energii, które nie zawierają żadnych lub niewiele ważnych dla organizmu substancji odżywczych. 

PODZIAŁ WĘGLI

• Monosacharydy     cukry proste = cukier gronowy (glukoza), cukier owocowy (fruktoza)

• Oligosacharydy (laktoza)    dwucukry / cukry złożone = cukier słodowy (maltoza), cukier mlekowy, cukier trzcinowy (sacharoza), cukier buraczany

• Polisacharydy    cukry bardzo złożone = skrobia roślinna, glikogen, pektyna itd

Monosacharydy, czyli jednocukry, oraz oligosacharydy - są zazwyczaj rozpuszczalne w wodzie i mają mniej lub bardziej słodki smak. Powinny odgrywać w naszym pożywieniu bardziej podrzędną rolę, ponieważ jakkolwiek szybko dostarczają energię tak szybko nie zostaje po niej śladu. Poza tym nie należą do grupy szczególnie wartościowych substancji odżywczych. 

Polisacharydy, czyli wielocukry, są to węgle bardzo złożone. W odróżnieniu od cukrów prostych nie mają słodkiego smaku, nie rozpuszaczają się w wodzie i nie są substancjami krystalicznymi. Polisacharydy zaopatrują nasz organizm w energię o znacznie lepszej jakości niż ta, które oferują monosacharydy.
Bogate w węglowodany - równocześnie jednak w tłuszcze - są rozmaite nasiona, ziarna i orzechy. Nie powinno ich w prawdzie zabraknąć w diecie. Ze względu na wysoką ilość tłuszczy należy spożywać z umiarem. Najlepszymi dostawcami węglowodanów są owoce i warzywa, sałatki i surówki, ziemniaki oraz produkty z pełnego ziarna.

Ciała balastowe- przypuszczenie iż stanowią dla ciała zbędny balast jest na wskroś błędne, ponieważ w rzeczywistości substancje te są obowiązkową częścią składową pozywienia, która utrzymuje w dobrej formie nasz układ trawienny i zapobiega ich schorzeniom. Ciała balastowe to węgle (celuloza, pektyna, kutyna, których organizm ludzki nie jest w stanie wykorzystać. Największe znaczenie dla naszego odżywiania ma celuloza (błonnik). Wprawdzie nie może być ona spożytkowana przez nasz układ trawienny, jednakże pobudza ruch robaczkowy jelit i ma korzystny wpływ na uregulowanie trawienia. Dzieje się tak dlatego iż włókna roślin wiążą wodę i pęcznieją w jelitach. W ten sposób masa pokarmu zwiększa się. Ciała balastowe znajdują się w górnych warstwach ziaren zbóż oraz w łupinach warzyw i owoców. Z tego względu powinno się jeść owoce i warzywa ze skórką - porzućcie więc zwyczaj obierania jabłek! - i jak najczęśćiej sięgajnie po pełnoziarniste pieczywo. Znakomitym pomysłem na małe przekąski między posiłkami są np. musli z dodatkiem ziaren zbóż. Również ryż naturalny oraz inne produkty z pełnego ziarna.

Pożywienie bogate w ciała balastwoe daje lepszy efekt sytości niż takie, w którym jest ich niewiele, a to z pewnością wyjdzie dobre Waszej figurze.